Pastinaak koken, de groente die vroeger vaak als vervanger voor de aardappel werd gebruikt. Vandaag de dag hoort pastinaak eigenlijk meer tot de vergeten groenten, hoewel er tegenwoordig wel steeds meer supermarkten en groenteboeren zijn die de groente aanbieden.
Voor de komst van de aardappel in Europa, werd pastinaak veelvuldig als zodanig gebruikt. Bijvoorbeeld in stamppotten.
De pastinaak, de groente wordt ook wel de witte wortel genoemd, is familie van de winterpeen. De smaak is meer vergelijkbaar met de waspeen. Lekker zoetig, maar met een vleugje anijs. Sommigen proeven er ook wat nootachtigs in.
En de groente is enorm veelzijdig. Je kunt het dus als groente gebruiken, maar alles wat je met een aardappel kunt maken kun je ook met pastinaak maken.
De groente heeft voor Nederland overigens ook historische waarde. We hebben allemaal op school de verhalen over het Leidens ontzet geleerd. En ook geleerd dat de Geuzen hutspot brachten toen leiden ontzet werd.
Hutspot die niet gemaakt werd met aardappelen, maar met pastinaak.
Buiten dit is het ook een gezonde groente, de groente bevat onder andere calcuim, magnesium en veel vitamine C.
Pastinaak kun je tegenwoordig weer het hele jaar door verkrijgen, maar soms moet je er even naar zoeken. In het seizoen dat van januari tot begin april loopt heb je kans dat de groente wat makkelijker vindbaar is.
Als je de groente ook daadwerkelijk als groente gebruikt, dus naast aardappelen, heb je ongeveer 200 gram per persoon nodig.
Als hoofdgerecht dus wat meer, bijvoorbeeld in ovenschotels en dergelijke. Dan kun je uitgaan van 250 gram per persoon.
Pastinaak koken
Pastinaak koken is de meest gebruikte en meest traditionele manier van bereiden. Let er wel op dat pastinaken sneller klaar zijn dan winterwortel of aardappel.
Ingrediënten
- 800 Gram Pastinaak
- Water
- Zout
Bereiding
- Maak de groente schoon zoals hierboven is omschreven.
- Snij de groente in ongeveer gelijke stukken.
- Doe een bodem water in de pan en doe de groente erbij. Eventueel een weinig zout toevoegen.
- Aan de kook brengen, en ongeveer 10 minuten laten koken. De groente is gaar als je er makkelijk met een vork in kunt prikken.
Afgieten en serveren of verder bereiden.
Voedignswaarde
Porties 4 Portiegrootte 150 gramHoeveelheid per portieCalorieën 89Totaal vet 0,5gCholesterol 0mgKoolhydraten 17gVezels 5gEiwit 1,5g
Pastinaak kopen
Als je pastinaak wilt kopen kun je grotendeels dezelfde criteria hanteren als bij winterpeen.
De wortels moeten stevig aanvoelen, en mogen onder geen beding slap zijn. Slappe pastinaak is echt hele oude pastinaak. Die heeft veel te lang, we bedoelen dan echt enkele maanden, in de winkel gelegen.
Ook mogen de wortels er vanzelfsprekend niet verdroogd of verschrompeld uitzien.
En de wortel moet droog zijn, en bij voorkeur geen grotere klonten modder bevatten. Vaak is deze modder in de winkel al opgedroogd, maar daaronder begint de groente sneller te rotten.
En de groente mag best een beetje vies zijn, maar moet wel egaal van kleur zijn. Dus geen bruine plekken.
De groente moet in de koelkast of op een andere koele plek bewaard worden, maar kan ook worden ingevroren.
In de koelkast blijven de wortels nog 8 tot 10 dagen goed. In de kelder ook.
Voor het invriezen wel de groente 2 tot 3 minuten blancheren, dan is de bewaartijd in de vriezer 6 maanden.
Pastinaak schoonmaken
Ook wat schoonmaken betreft lijkt pastinaak veel op winterpeen. Dus eerst een plakje aan de bladkant eraf snijden, de bovenkant, en eventueel een stukje dunne onderkant eraf snijden.
Dan de wortels schillen, dat kan gedaan worden met een dunschiller of een schilmesje.
Probeer overigens wel zo dun mogelijk te schillen, want direct onder de schil zitten de meeste voedingsstoffen.
Daarna kun je de wortels raspen, in stukken snijden, of welke snijmethode je wilt gebruiken.
Bij groter en dikker exemplaren kan het voorkomen dat het midden van de wortel vrij vlezig is. Dit kun je gewoon gebruiken, maar is dus vrij stug. Je kunt, als je de wortel in de lengte doormidden hebt gesneden, vrij makkelijk herkennen aan het kleurverschil.
Snij de wortelhelften overigens in de lengte nogmaals doormidden, zodat je vier helften hebt. Nu kun het de kern makkelijk verwijderen.
Bereiden
Zoals zojuist al geschreven, is pastinaak een erg afwisselende groente, die je als groente of als vervanger voor aardappelen kun eten.
Pastinaakpuree
Een simpel recept om in plaats van aardappelpuree pastinaakpuree te maken.
Ingrediënten
500 Gram Pastinaak
150 Milliliter Kookroom
40 Gram Roomboter
Bereiding
- Maak de pastinaak schoon en kook deze zoals hierboven omschreven.
- Afgieten en terug doen in de pan.
- Met een pureestamper, de melk, en de boter tot een smeuïge puree stampen.
- Naar smaak nog wat zout, peper, of nootmuskaat toevoegen.
Gebakken pastinaak in de koekenpan
Geen gebakken aardappelen, maar gebakken pastinaak.
Ingrediënten
500 Gram Pastinaak
Olijfolie
Bereiding
- Maak de pastinaak schoon, en snij de groente in plakken van ongeveer een halve centimeter. Grotere plakken kun je halveren.
- Eventueel kun je de plakken kort koken zodat deze wat zachter worden.
- Wat olijfolie verhitten in een koekenpan en herin de plakje op een middelhoog vuur bakken. Regelmatig omkeren en ze zijn klaar als de plakjes aan beide kanten goudbruin zijn.
- Op smaak brengen met peper en zout.
Leidse hutspot
Het traditionele recept, waar vaak hachee bij gegeten wordt.
Ingrediënten
500 Gram Gedroogde witte bonen
500 Gram Mager rookspek
1,5 Kilo Winterwortelen
500 Gram Pastinaak
500 Gram Uien
Zout en peper
Bereiding
- De witte bonen wassen en in een pan met veel water doen. De deksel op de pan en minimaal 12 uur laten weken.
- De volgende dag de bonen in het weekwater aan de kook brengen.
- Snij jet spek in dobbelsteentjes en voeg dit bij de bonen. Laat dit 20 minuten koken.
- In de tussen tijd de wortel en de pastinaak schoon maken in in stukjes snijden.
- Voeg dit bij het bonenmengsel, en voeg meteen wat zout naar smaak toe.
- Nog eens 45 minuten laten koken.
- Afgieten en nog eens goed mengen. De stamppot wordt normaliter niet meer gestampt, maar dit kan natuurlijk wel.
- Op smaak brengen met wat peper.
Stoven
Je kunt deze vergeten groente natuurlijk ook prima gebruiken in stoofschotels.
Bak de in stukken gesneden pastinaak eerst een paar minuten aan op een hoog vuur. Afblussen met witte wijn of runderbouillon, en dan in 20 minuten zachtjes gaar laten stoven.
Vanzelfsprekend kun je er vles of andere groenten aan toevoegen.
Roerbakken en wokken
Bij roerbakken en wokken adviseren we de groente kort vooraf te koken, maar beperk de kooktijd tot maximaal 6 tot 8 minuten.
De groente moet immers nog wel een beetje knapperig blijven.
Stomen
Stomen is eigenlijk een andere manier van koken, maar de groente heeft wel iets meer tijd nodig dan bij koken.
Pastinaak heeft een stoomtijd van 20 tot 30 minuten nodig.
Grill of barbecue
Het lekkerste op op de grill of barbecue te leggen ijn jonge en sappige pastinaken.
- De groente schillen en over de lengte in plakken snijden van een halve centimeter dikte.
- Aan beide kanten insmeren met olijfolie en op de grill of barbecue leggen.
- De groente is in ongeveer 10 tot 12 minute klaar, maar halverweg nog wel even omdraaien.
Pastinaaksoep met tijm
Een heerlijke gebonden soep.
Ingrediënten
400 Gram Pastinaak
1 Ui
1 Teentje Knoflook
4 Takjes Verse tijm
2 Eetlepels Olijfolie
1 Theelepel Gemalen komijn
1 Liter Kokend water
1 Groentebouillontablet
80 Gram Spekblokjes
60 Gram Crème fraîche
3 Eetlepels Water
Bereiding
- De pastinaak schoonmaken, schillen, en in stukjes snijden
- ui schoonmaken en Snipperen.
- Teentje knoflook schoonmaken en fijn snijden.
- De olie in een soeppan verhitten en hierin ui en knoflook fruiten gedurende 1 minuut,
- Dan de pastinaak, de helft van de tijm, en de gemalen komijn toevoegen.
- Het kokende water toevoegen, en het tablet groentebouillon tussen de vingers verkruimelen boven de soep.
- Aan de kook brengen en gedurende 10 minuten laten koken.
- In een koekenpan zonder olie of boter de blokjes spek uitbakken. Laat het spek lekker krokant worden. Daarna laten uitlekken op keukenpapier.
- De soep van het vuur halen en met staafmixer of keukenmachine pureren.
- Doe de soep in kommen en in iedere kom wat crème fraîche doen. Strooi het uitgebakken spek erover.
Salade maken
Pastinaak kan rauw aan een salade worden toegevoegd, maar de meeste mensen vinden het toch lekkerder om de groente kort te koken.
Als je de groente rauw gebruikt kun je de groente beter raspen of schaven. Hele dunne reepjes is natuurlijk ook mogelijk.
Tips en tricks
- Als je de wortels geschild en gesneden hebt, kunnen de stukjes of plakjes bruin worden door. Als je hier wat citroensap over sprenkelt wordt de kans op bruin verkleuren kleiner.
- Pastinaak kun je ook frituren, en dat is pas echt lekker: Friet van pastinaak gemaakt.