Wat is lactose? Het is een soort suiker die in melkproducten voorkomt als melk, yoghurt, kwark, en ga zo maar door. Het wordt dan ook soms wel melksuiker genoemd.
Lactose komt niet allen bij de melk van koeien voor maar is aanwezig in alle melk van zoogdieren.
Het zit dus, en deze lijst is nog niet helemaal compleet, onder andere in Koeienmelk, karnemelk, paardenmelk, vla en pap, slagroom, geitenmelk, kefir, room, yoghurt, kwark, schapenmelk, en het komt voor in de verschillende soorten kazen.
Dan met name de zachte kazen als bijvoorbeeld smeerkaas. Het zit niet in veel harde kazen, zoals Edammer of Goudse kaas. Tijdens het rijpen van de harde kaas wordt namelijk lactose helemaal afgebroken.
Moet je dus bij de bereiding van een gerecht een bepaald melkproduct gebruiken, en zijn er gezinsleden die geen lactose mogen hebben, dan moet je dus een alternatief zoeken, zoals bijvoorbeeld:
- Voor slagroom zijn er onder andere de volgende alternatieven – Sojaslagroom, rijst slagroom, slagroom maken van een blikje kokosmelk (de slagroom wordt wel iets minder dik).
- Voor yoghurt zijn er onder andere de volgende alternatieven – Plantaardige yoghurt, kokos yoghurt, of de iets minder luchtige soya yoghurt.
- Voor melk zijn er onder andere de volgende alternatieven – Sojamelk, Amandelmelk, havermelk, kokosmelk, en rijstmelk.
Daarnaast hebben steeds meer supermarkten lactrosevrije producten in het assortiment zoals lactosevrije kwark, lactosevrije yoghurt, lactosevrije melk, lactosevrije crème fraîche, lactosevrije koffiemelk, en zelfs lactosevrije smeerkaas.
Daarnaast zijn er ook diverse producten die niet lactosevrij zijn maar lactosearm.
Lactose-intolerantie
Steeds meer mensen kunnen minder goed tegen lactose. Deze personen zijn lactose.intolerant.
In de wand van de dunne darm wordt normaal gesproken het enzym lactase gemaakt. Als dit helemaal niet of verminderd wordt aangemaakt wordt de lactose niet goed verteerd, en kan dit leiden tot darmklachten. En dat kan zijn van winderigheid tot pijn van krampen.
Niet iedereen heeft er dus evenveel last van. En voor sommigen is dit echt een vervelende kwaal. Dan helpt alleen nog maar compleet lactosevrij eten, en dat kan soms een hoop gepuzzel zijn bij het bereiden van gerechten.
Overigens als je na het nuttigen van melkproducten vaker last van de darmen krijgt, kun je het beste contact opnemen met de huisarts, en ook een diëtiste kan je voorzien van voedingsadvies. Blijf er in dat geval in ieder geval niet te lang mee doorlopen, en vraag om hulp en advies.
Mensen zijn overigens niet de enige zoogdieren, als we dat zo mogen schrijven, die last van lactose kunnen krijgen. Het fabeltje dat het gezond voor katten is als deze regelmatig melk krijgen is in sommige gevallen niet waar.
Oudere katten kunnen vaak geen lactase meer aanmaken, en een oudere kat kan dus behoorlijk ziek worden van koemelk.
Is lactose slecht?
Lactose is niet slecht voor je, als je niet lactose-intolerant bent. Het is dan ook niet nodig om lactose te vermijden.
Aangezien het in melkproducten voorkomt, die gewoon erg gezond zijn voor een gezond lichaam met veel goede voedingsstoffen zoals vitamine B12, calcium, en eiwit, kun je deze melkproducten gewoon eten en drinken als je niet lactose-intolerant bent.
Heb je af en toe een winderig gevoel, hoeft dat niet automatisch te betekenen dat je lactose-intolerant bent, maar een bezoek aan de huisarts kan nooit kwaad om het zeker te weten.
Overigens bevatten magere melkproducten, die dus minder vet bevatten, evenveel calcium en vitamine B12. Magere melkproducten bevatten wel minder verzadigde vetten, en zijn dus nog gezonder. Verzadigde vetten kunnen immers, tenminste als je hier veel van binnen krijgt, minder gezond zijn.